Kringgesprekken kunnen heel slaapverwekkend zijn; als het derde kind over de voetbalwedstrijd van afgelopen zaterdag vertelt of als het vierde kind vertelt wat hij van het schoolreisje vond. Niet alleen saai voor de leerkracht, maar ook voor de kinderen! Dat kan ook anders, door het gesprek te starten met een filosofische vraag.
Racisme is overal, al willen we nog zo graag dat het niet zo is. In het boek ‘Hallo, witte mensen’ wordt gesteld dat dit komt omdat eigenlijk iedereen een racist is, maar dat we dat niet willen zien. Racisme zit in super veel kleine dingen verborgen, dingen die onschuldig lijken, maar het niet zijn. Over deze ogenschijnlijk kleine situaties denk ik met groep 6 na.
Leerkracht Klaartje Kuitenbrouwer wil het creatieve en filosofische denken in haar kleutergroep stimuleren. Daarnaast vindt ze het voeren van gesprekken belangrijk, ook bij de kinderen die nog weinig Nederlands hebben om zich uit te drukken. Lees hier hoe zij deze kinderen toch hun verhaal laat vertellen.
Tijdens een taalles vraagt Elin: hoe weet je of je verliefd bent? Leerkracht en gastblogger Gea noteert deze vraag meteen op het bord om later samen over na te denken. ‘Het voelt fijn in je buik’ en ‘je hart gaat sneller kloppen’. Maar is verliefdheid ook hetzelfde als graag bij mama willen zijn?
Leerkracht Gea Bouma gebruikt de verschillende filosofische gesprekstechnieken niet alleen om met haar groep te filosoferen, maar ook om de rekenles verdieping te geven. Lees hier met haar mee hoe dat eruit kan zien.
Is het je wel eens opgevallen dat alle beroepen waarbij we van een roeping spreken te weinig betaald krijgen?
Het gebruik van het woord roeping impliceert dat je niet perse betaald hoeft te worden. Want dat is het imago dat aan een roeping kleeft: dat je het werk toch wel doet, no matter what. Daarom moet je nooit meer zeggen dat je werk je roeping is.
‘Het kost tijd en dat hebben we niet.’ Het is een veel genoemd bezwaar tegen filosofielessen. Maar als je filosofielessen steeds slim laat aansluiten bij andere onderwerpen die op je programma staan, dan is het geven van filosofielessen niet zozeer een kwestie van tijd, maar van slim combineren. In dit blog krijg je 9 slimme combinatietips!
Volwassenen vinden het vaak eng om met kinderen over de dood te praten. Toch is het belangrijk want iedereen, zowel jong als oud, krijgt met de dood te maken. De dood hoort bij het leven. Gastblogger Ingrid Bouma vond het ook een spannend onderwerp. Maar de kinderen in haar klas wilden het er over hebben en daardoor zag ze in hoe belangrijk gespreksonderwerp het is.
Hoogbegaafde kinderen kunnen veel leren door te filosoferen. Dat geldt natuurlijk op zich voor alle kinderen, maar hoogbegaafde leerlingen kunnen daarnaast ook nog vanwege een paar specifieke kenmerken gebaat zijn bij filosofie. Ze hebben daarbij iets leren, maar het kan ook bijdragen aan hun zelfvertrouwen.
Bij het opstarten van de scholen heeft voor veel leerkrachten de groepsvorming prioriteit. Filosoferen kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren want samen denken verstrekt de onderlinge band en daarmee de groep.
‘Er was iets veranderd. De onbevangenheid was weg.’ Als je als volwassene antwoorden geeft, stoppen kinderen met denken. Dat ontdekte gastblogger Ingrid Bouma. Nu bijt ze liever het puntje van haar tong af dan dat ze nog een keer een antwoord geeft.
De taalontwikkeling van kinderen kun je stimuleren door met ze te filosoferen. De kinderen denken dat ze lekker spelen met gedachten en ondertussen krijgen ze een breder begrip van conceptuele begrippen, worden zich bewust van dubbele betekenissen en hun woordenschat groeit.
“Ik wilde de woorden wel uit hun mond trekken!” In dit gastblog vertelt Ingrid Bouma hoe zij haar les heel uitgebreid voorbereidde. Helaas bleven de leerlingen tijdens de les akelig stil. Tot ze alles losliet.
Hoe word je eigenlijk gehandicapt? Het was een vraag die in een klas spontaan opkwam. Leerkracht Gea Bouma sprong hier op in en zo ontstond een mooi denkgesprek.
Ik had afgelopen schooljaar een keer een les voorbereid om te praten over racisme. Het onderwerp was in deze groep al eerder zijdelings voorbij gekomen
Een kind dat niet mee doet, kan een behoorlijke stempel op een activiteit drukken. Dat maak je vast zelf ook wel eens mee. Bijvoorbeeld op een kinderfeestje! Hoe kun je dit voorkomen?
Filosoferen wordt vaak ingezet om het kritische denken bij kinderen te ontwikkelen. Maar dat ontwikkel je alleen, als je bij die filosofische gesprekken ook echt de diepte in gaat. In dit extra uitgebreide blog leg ik uit hoe je dat doet. Ik laat dit zien aan de hand van een aantal leuke gespreksfragmenten.
Kinderen hebben een hoop vragen. Zo veel dat het soms ook wel eens vermoeiend is. Vaak vinden ouders die vragen ook leuk. Ze kunnen deze
Vrijdag 23 november 2012 ontving ik voor de Praatprikkels de Berrie Heesen Prijs. Met de Berrie Heesen Prijs wil het Centrum Kinderfilosofie Nederland vernieuwende, creatieve
© Filosovaardig
Fabien van der Ham | fabien@filosovaardig.nl
Filosovaardig is onderdeel van educatiebureau Alles is rond.