Your Cart

“Een stoel is een nutteloos, verlept ding met vier poten“

wat is een stoelFilosoferen over een stoel, is dat zinvol? Ja zeker, want al snel blijkt dat het nog niet zo makkelijk is om te bepalen wat een stoel is. Je zit er elke dag op en bent er van overtuigd dat je weet wat het is, maar is dat echt zo? Door na te denken over het begrip stoel proberen we antwoord te vinden op een filosofische vraag die Rosa (10 jaar) stelde:
Hoe kun je weten dat iets iets is?

Alle kinderen hebben als huiswerk een definitie van een stoel gemaakt. De eerste is van Mario (9 jaar):

“Een stoel is een nutteloos, verlept ding met vier poten.”

Oké, bijzondere definitie. Hoe serieus kunnen we deze nemen? Bij de acht meiden uit deze groep stuit het in ieder geval meteen op verontwaardiging.

Staan in de kring

“Nutteloos! Hoezo?”
“Waarom ga je niet staan dan?”
Mario nam de uitdaging meteen aan en ook Yntse stond op. Nu hadden we een kring van acht zittende meiden en twee staande jongens. De sfeer was lacherig en gemoedelijk. De situatie was grappig, maar ook interessant. Waarom vindt Mario de stoel nutteloos?
“Omdat je dus ook kan staan, of ergens tegenaan hangen of op iets anders zitten.”
Dat is eigenlijk wel zo, dacht ik. “En waarom vind je een stoel verlept,” wilde ik weten.
“Nou kijk dan,” riep hij uit en wees naar de inderdaad erg lelijke schoolstoelen, “dat is toch een lelijk ding.”
Tegen deze argumenten kon ik niets inbrengen en ik schreef ze dan ook op als eigenschappen van een stoel. Na inventarisatie van de andere definities kwamen we op een rijtje eigenschappen.

Eigenschappen van een stoel

– nutteloos
– verlept
– heeft vier poten
– je kunt erop zitten
– het heeft een achterleuning
– staat meestal aan een tafel
– het is een voorwerp
– het is van hout
– het heeft poten
– het heeft een platform waar je op kunt zitten
– het is heel

Vervolgens gingen we door heel veel stoelen te bekijken al deze eigenschappen kritisch bekijken. Klopt het? Is het echt een eigenschap van een stoel? Er bleef maar een eigenschap overeind en dat is dat je erop moet kunnen zitten. Iets is dus vooral iets door de functie die het vervult. Maar hoe verhoudt de uitspraak van Mario zich hiertoe?

Vanzelfsprekende in vraag stellen

Wat we door te filosoferen proberen te bereiken is dat kinderen op een andere manier gaan nadenken, zich realiseren dat de wereld niet zo vanzelfsprekend in elkaar zit als het lijkt. In dat opzicht was de op het oog grappige bijdrage van Mario misschien toch de meest filosofische. Iedereen gaat er tenslotte van uit dat een stoel nuttig is omdat je er elke dag gebruik van maakt, maar is dat wel waar? Het is goed om vanzelfsprekendheden af en toe aan de tand te voelen.

Nadenken over de vraag: wat is een stoel? past helemaal in de ideeënleer van Plato. Je leest het hier (scroll door naar de 8e alinea”)

Lees ook het blog: waarom je niet zonder eigenwijze kinderen kunt waarin ook gefilosofeerd wordt over stoelen.