Your Cart

Waarom cultuureducatie niet zonder filosofie kan

Cultuureducatie heeft filosofie nodigElke school is verplicht cultuureducatie aan te bieden. Ze zijn vrij om hier op hun eigen manier invulling aan te geven. Maar de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie zijn hierbij wel leidend. Leerlingen leren bijvoorbeeld taal, beelden, muziek en beweging te gebruiken om gevoelens en ervaringen uit te drukken. Dat betekent vaak dat er aandacht is voor kunst, muziek, drama, erfgoed en literatuur. Eigenlijk zou filosofie ook een vast onderdeel in dit rijtje moeten zijn. Filosofie is immers de cultuur en het erfgoed van ons denken. Bovendien kan filosofie extra verdieping geven aan kunst, muziek of drama.

Het belang van cultuureducatie

Cultuureducatie is belangrijk bij het ontwikkelen van kind naar kritische volwassenen. Lessen in literatuur, theater, media of erfgoed spelen daarbij een grote rol. Maar niet alleen omdat het leuk is, de lessen zijn ook nodig voor de brede vorming van kinderen. Ze kunnen hun talenten ontdekken en ontwikkelen en vormen zich een mening rondom schoonheid. Het draagt bij aan hun creatieve en onderzoekende houding en draagt ook nog bij aan hun historisch besef.

Kijken naar kunstDe voordelen van cultuureducatie kunnen verder worden versterkt door filosofie toe te voegen. Sterker nog, zonder filosofie zou er waarschijnlijk veel minder kunst zijn. Veel dichters, toneelschrijvers en kunstenaars beginnen aan hun werk vanuit een filosofische kwestie. Ze maken zich ergens boos over of verwonderen zich juist ergens over en gaan daar dan dieper over nadenken. Uit dat denken ontstaan ideeën voor een kunstwerk.

Maar niet alleen over de thematiek van een kunstwerk kun je filosoferen. Je kunt ook heel goed filosoferen over wat kunst is.  Veel kunstenaars zoeken de extremen op waardoor er discussie ontstaat over de vraag Wat is kunst? Denk aan de banaan met duc tape, de pindakaasvloer of de omgekeerde toiletpot.

Door over kunst te praten ontwikkelen kinderen hun eigen visie op kunst en op schoonheid. Er is niet één juist idee over wat mooi is, kinderen moeten dat voor zichzelf ontdekken. Juist dit soort persoonvorming hoort ook een plek te krijgen binnen cultuureducatie.

Visual Thinking Strategies

Cover Visual Thinking StrategiesEen aan filosoferen verwante gesprekstechniek om hieraan bij te dragen zijn de Visual Thinking Strategies. Het is een gespreksmethode waarbij je met behulp van een drietal vaste vragen naar een afbeelding kijkt. Dat kan bijvoorbeeld een schilderij of een krantenfoto zijn. Deze vragen zorgen ervoor dat je beter kijkt, maar ook dat je beter nadenkt over je interpretaties en denkgewoonten.

Het is een methode die al bij kleuters ingezet wordt. Je nodigt de kinderen eerst uit om eens rustig naar een kunstwerk te kijken. Na een minuut (of twee) open je het gesprek met de vraag: wat gebeurt er op deze afbeelding?

Als het kind antwoord heeft gegeven, geef je dit antwoord terug in je eigen woorden. Daarna vraag je: Waaraan zie je dat?

Ook dit antwoord parafraseer je. Dan vraag je: Wat kun je nog meer ontdekken?

Deze laatste twee stappen blijf je herhalen tot er niets nieuws meer wordt ontdekt.

Er is een mooi uitgebreid handboek over VTS voor als deze methode je interessant lijkt om te gebruiken bij je cultuureducatie.

Denken over cultuureducatie

Gert Biesta verdiepte zich in het cultuuronderwijsbeleid en schrok: Ligt het nou aan mij? Of ontbreekt er iets in het onderwijsbeleid?

Cultuureducatie moet zich richten op het denkproces van kinderen

Inspiratie voor cultuureducatie

 

Downloads met lessen passend bij cultuureducatie

2 comments

  1. Beste Fabien,

    De downloads met lessen doen het niet (meer). Zou ik die misschien kunnen krijgen?

    Groetjes Hanneke

  2. Dag Hanneke,
    Meteen even gekeken en er zat inderdaad een fout in de links. Ik heb het gerepareerd dus nu kun je de lessen weer downloaden.
    Veel plezier ermee!
    Groeten, Fabien

Comments are closed.