Elk jaar in januari worden de nationale voorleesdagen gehouden. Er wordt dan altijd een prentenboeken top 10 gemaakt. Wij hebben voor deze gelegenheid een filosofische prentenboeken top 10 gemaakt. Dit zijn volgens ons de beste prentenboeken om een filosofisch gesprek mee te starten. We geven er een gratis download met gesprekstips bij!
Wat zou jij doen?
Wat zou jij doen als je morgen met een gewei op je hoofd wakker werd? Een rare vraag, en waarschijnlijk geen gemakkelijke. Maar het kan interessant zijn om je af te vragen hoe jij met zoiets onverwachts zou omgaan.
“Wij zijn onze keuzes,” zei de filosoof Sartre. Hij bedoelt daarmee dat jij zelf bepaalt wat jij doet in jouw leven. Wat zich daarin ook voordoet, je hoeft geen slachtoffer te zijn. Jij bepaalt hoe je ermee omgaat. Het prentenboek ‘Wat zou jij doen?’ van Guido van Genechten sluit mooi aan bij dit idee, maar dan op kleuterniveau.
Het gaat over een jongetje dat op een dag wakker wordt met een gewei op zijn hoofd. Wat nu? Hij kan stil en zielig in bed blijven liggen en wachten tot het overgaat. Maar wat als het gewei er de volgende dag nog steeds zit? Wat als er echt niks aan te doen is? Wat dan? Zou het hem lukken om positief met zijn lot om te gaan?
We moeten allemaal feminist zijn
Is het eerlijk dat jongens altijd moeten betalen bij een etentje?
Waarom is trouwen zo vreselijk belangrijk voor meisjes?
Is het normaal als een vrouw haar man bedankt omdat hij de luier van de baby heeft verschoond?
Chimamanda Ngozi Adichie durft kritische vragen te stellen bij wat jarenlang normaal gevonden werd als het gaat over hoe jongens en meisjes horen te zijn. Maar tijden veranderen!
Vind jij dat ook? Dan moet je dit boek hebben om met je kinderen in gesprek te gaan over dit onderwerp.
Mag je dan geen prinsessenjurk meer dragen als je feminist bent? Natuurlijk wel. Jongens en meisjes gelijk behandelen betekent dat je allebei hetzelfde kan en mag doen, maar het hoeft niet. En daarom zou iedereen feminist moeten zijn, vindt Chimamanda Ngozi Adichie. Met haar boek kun je met kinderen in gesprek gaan over wat jongens en meisjes mogen, willen en moeten.
Eerlijk delen
Als Haas een boom vol peren vindt, is hij dolblij. Maar hoe hard hij het ook probeert, hij kan er niet bij. Ook zijn grote vriend Beer kan de peren niet pakken…
Gelukkig heeft Haas een slim plan: hij heeft drie stoelen waar ze op kunnen staan om de peren te plukken. Maar hoe verdeel je die stoelen eerlijk?
Heerlijk boek om met kleuters in gesprek te gaan over hoe je iets eerlijk verdeelt.
De steen en de tijd
In een ijstijd, 150.000 jaar geleden, glijdt een steen vanuit het noorden naar Nederland. De reis duurt eeuwen, maar de steen is geduldig. Dan smelt het ijs. Boeren zetten de steen rechtop en krijgen er een band mee. Later komen er Romeinen, ridders en stedelingen voorbij. De tijd gaat steeds sneller. Maar de steen staat er nog steeds. Na al die duizenden jaren. Is hij verandert? Of niet?
Prachtige insteek voor een verhaal over tijd, geschiedenis en verandering.
Ada Dapper wetenschapper
Ada Dapper, wetenschapper inspireert kinderen tot het najagen van hun passies met nieuwsgierigheid en doorzettingsvermogen.
- Waarom zitten er puntige stekels aan een roos?
- Waarom groeien er haren in een neus?
Het hoofd van Ada zit vol met dit soort vragen en ze is eindeloos nieuwsgierig. Eerst vinden haar ouders dat maar vervelend totdat ze snappen dat je door vragen te stellen juist veel leert. Ada Dapper, wetenschapper gaat over het oplossen van problemen en nooit opgeven. Het leert dat vragen niet altijd tot antwoorden leiden, maar juist tot meer vragen en dat dat de mens vooruit helpt.
Dit stoere prentenboek is dus een mooie aanleiding om het eens te hebben over vragen. Sommige vragen zijn te beantwoorden met behulp van je zintuigen of de wetenschap. Maar andere vragen zijn filosofisch. Je kan op zoek gaan naar een antwoord door na te denken en te praten.
Met de gratis download met praattips van Filosovaardig leren kinderen alles over vragen stellen.
Wat ik mooi vind
Alles aan dit prentenboek klopt. Het ritme van het verhaal, prachtige tekeningen, intense kleuren, lieve gezichten, de diversiteit aan mensen, die ook nog eens tegen de stereotypen in gaan (geen witte juf, maar een zwarte meester bijvoorbeeld), het vriendelijke taalgebruik en de mooie zinnen en gedachten.
Het verhaal laat ook zien dat het makkelijk is om snelle antwoorden te geven – gewoon het eerste wat in je opkomt – maar dat je tot betere antwoorden komt als je eerst twijfelt en rustig nadenkt.
Ook fijn is dat het boek laat zien wat er met een kringgesprek gebeurt als je het echt ergens over hebt. Aan het begin van het boek zijn de kinderen in de kring wiebelig en afgeleid en aan het eind van het boek, als Max de klas te pakken heeft met zijn gedachten, is iedereen erbij en doet iedereen mee!
In het prachtige prentenboek ‘Wat vind ik mooi?’ zoekt Max naar zijn eigen antwoorden, en zonder dat hij het weet geeft hij ook universele antwoorden. Daardoor biedt dit boek een stralend begin om samen met kinderen na te denken over de vraag wat jij maar ook wat dé mens mooi vindt.
De boer en de dierenarts
Soms kun je juist door het ergens niet over te hebben, het er wel over hebben. Dat blijkt wel uit het prentenboek De boer en dierenarts. Het gaat over een boer met een vrolijke ziekte: verliefdheid. Hij is helemaal in de war van de leuke, knappe dierenarts. Dat is toevallig ook een man. Maar daar gaat het boek helemaal niet over. Het gaat over liefde. Maar wat is liefde dan? Daar kun je na het voorlezen over filosoferen.
De boer en de dierenarts is lief en simpel geschreven. Simpel in de zin dat er geen woord te veel staat. Er is geen frivole taal poespas of mooischrijverij. Pim Lammers weet overduidelijk wat je juist wel of niet moet vertellen. De tekeningen van Milja Praagman sluiten helemaal aan bij de tekst. Ook die schitteren door de eenvoud, met zachte kleuren en fijne lijnen.
Het verhaal nodigt uit tot een gesprek over liefde. Wat is liefde? Wat is het verschil tussen vriendschap en liefde? Worden dieren wel eens verliefd? Je kunt allerlei vragen over de liefde stellen en zo onderzoeken wat het nu eigenlijk is. Als je het gesprek aangaat, heb het dan net als in het boek als gespreksleider niet over homoseksualiteit. Daardoor heb je het er juist wel over, en precies op de goede manier.
Tim op de tegels
‘Wel op de stoeptegels blijven, hè,’ zei Tims vader. ‘Waarom?’ vroeg Tim. ‘Omdat het gevaarlijk is om van de tegels te gaan,’ zei zijn vader.
Zoals beloofd blijft Tim op de stoeptegels. Ook al worden de tegels opgetild door stratenmakers, een vrachtwagenchauffeur, havenwerkers en zelfs een hijskraan… Tim blijft op de tegels.
Hij houdt zich keurig aan de regels! Maar ja, is het goed om je altijd aan de regels te houden?
Een leuke vraag om na het voorlezen over na te denken.
Het land van de grote woordfabriek
In het land van de grote woordfabriek moet je betalen voor woorden. Heb je geen geld? Dan heb je daar dus maar weinig te zeggen.
Toch wil Florian aan Siebelle laten weten wat hij voor haar voelt. Het valt niet mee maar op een dag heeft hij toch een paar mooie woorden weten te vinden.
Dromerig en romantisch boek dat jonge kinderen laat nadenken over taal. Wat zijn belangrijke woorden? Moeten woorden van iedereen zijn? Het is leuk om daar na het voorlezen samen over na te denken.
Het hele soepzootje
Hoe leg je de oerknal en de evolutietheorie uit aan kinderen? Nou, bijvoorbeeld met het boek ‘Het hele soepzootje’. Ook wordt verteld hoe het leven op aarde ontstond, van eencelligen tot dino’s, hoe de dino’s weer verdwenen en hoe de mens ontstond.
De illustraties van dit boek zijn prachtig! De tekst is soms wat aan de moeilijke kant, maar omdat de illustraties zo goed zijn, kun je aan jonge kinderen ook in je eigen woorden vertellen hoe alles gebeurd is. De tekst is vooral informatief, er is geen sprake van mooischrijverij. Maar dat is voor een non-fictie boek als dit juist goed. Soms wordt er wel een hele grote sprong in de tijd of de ontwikkeling gemaakt. Je kunt er dan altijd voor kiezen om er zelf nog wat bij te vertellen.
Het is echt een boek om meerdere keren voor te lezen en te bekijken. Elk kind kan dan in zijn eigen tempo vat op de geschiedenis van de aarde krijgen.
Na het voorlezen blijft er nog een grote vraag over: is er elders in het heelal iets soortgelijks gebeurt, is er nog een planeet met leven? Hoe zou die eruit zien?
Tips
- Meer filosofische prentenboeken
- Mini-webinar filosoferen na het voorlezen
- Interactief voorlezen met een filosofische twist
Dit blog bevat affiliate links. We hebben voor Libris gekozen omdat je daarmee ook je lokale boekwinkel steunt.
