Wat maakt iets tot iets? Heeft dat met het materiaal te maken of de functie? Een middenbouwgroep buigt zich over deze filosofische vraag doordat ze een ketting gemaakt van kralen die zijn gemaakt van kamelenbotten in handen krijgen. Ze vragen zich af of die kralen nou botten zijn of kralen. Op een gegeven moment weten ze het niet meer: Wat is een bot eigenlijk?
Marijn: ‘De ketting is gemaakt van echte botten.’
Boudewijn: ‘Nee, het zijn kralen van botten.’
Hanna: ‘Het is in de vorm van kralen gemaakt, maar dan zijn het nog steeds echte botten.’
Margriet: ‘Nou, maar de botten zitten niet meer in het dier of het mens, die zitten nu in een ketting.’
Dat is een goed punt, want is het een bot door de functie die hij in je lijf heeft? Als dat zo is, is het misschien geen bot meer als het een kraal is. Dus wat vinden jullie: wanneer is een bot geen bot meer?
Hanna: ‘Nooit, want als het bijvoorbeeld opgelost is dan zitten toch nog ergens die botkruimels en dan is het nog steeds een echt bot.’
Fossiel
Marijn: ‘Maar als een bot weg is, als hij niet meer bestaat, dan is het geen bot meer of als hij een fossiel is, dan is het geen bot meer dan is het een fossiel.’
Mak: ‘Dat bot zit nog steeds in dat fossiel alleen dan zit er zand en zo omheen.’
Meinte: ‘Het is nog steeds een bot maar het is een versteend bot maar dat betekent dus niet dat het geen bot meer is. Het is eigenlijk dus nog wel een bot.’
De kwestie bot-fossiel wordt uitgekleed tot op het bot. Dat realiseren de kinderen zich ook want Meinte roept na een tijdje: Hé, we zijn echt aan het filosoferen! Door een ketting!’
Was het gesprek filosofisch?
Meinte heeft gelijk. Ze dachten een beetje in de lijn van Aristoteles na over materie en vorm. Wat dat betreft is het leuk om basiskennis te hebben over filosofie. Dan herken je de filosofische gedachten tussen alle kinderuitspraken beter.
Lees ook: Al bestaan kabouters misschien niet, ze kunnen je wel laten filosoferen!