Hoor je ook wel eens kinderen roepen: “Deze is mislukt!” en dan boos hun tekenpapier verfrommelen. Of zie je ook vaak kinderen eindeloos naar hun papier staren? Geef dan eens de tekenopdracht: maak een lelijke tekening. De eerste keer dat ik deze opdracht gaf, was in een groep 2. Het effect was wonderlijk!
Alle kinderen gingen meteen ontspannen aan de slag. Er was geen stress. Niemand staarde naar zijn papier. Er werden geen tekeningen verfrommeld. Ik hoorde geen kritisch geklaag. Nee, er werd gewoon hard gewerkt. Een lelijke tekening kan namelijk niet mislukken, want als de tekening lelijk wordt, dan gaat het dus goed! Zoiets moeten de kinderen gedacht hebben.
Ondertussen liep ik rond en stelde vragen:
Wat is er voor lelijks aan jouw tekening?
“Ik teken oorlog, dat is lelijk.”
“Zwart is een lelijke kleur, dus ik teken alles in zwart.”
“Ik teken allemaal dingen die nergens op lijken.”
“Het is lelijk omdat er allemaal lelijke dingen om het meisje heen staan.”
“Ik teken twee lelijke honden die aan lelijke dingen denken.”
“Dit mannetje heeft heel lelijk haar.”
“Het is gewoon allemaal gekras.”
Toen iedereen klaar was, legden we de tekeningen in de kring.
En toen ontdekten de kinderen:
Eigenlijk zijn het geen lelijke tekeningen!
“Die honden zijn juist heel grappig.”
“Ik vind dat juist grappig haar.”
“Oorlog is wel lelijk, maar de tekening is mooi.”
“Die met die gekke vormen heeft hele mooie kleuren.”
Wat is lelijk?
Deze opdracht zette de kinderen dus niet alleen ontspannen aan het tekenen, maar ook aan het denken. Want wat is eigenlijk lelijk? Wanneer is iets lelijk? Wanneer is iets mooi? De belangrijkste bevindingen schreef ik op in twee kolommen. Dit noem je een kolommenonderzoek.
Dit onderzoek hielp ons bij het vinden van het antwoord op de vraag: waarom waren de lelijke tekeningen niet lelijk?
“Omdat ze niet kapot, vies, oud, mislukt, rot, slecht, gemeen of stinkend zijn!”
Andere vragen waar de kinderen over nadachten waren:
- Wanneer vind je iets mooi/lelijk?
- Wat is er leuk aan mooie dingen?
- Wat is er leuk aan lelijke dingen?
- Kun je mooi iets lelijks tekenen?
- Bestaan er dingen die iedereen mooi vindt?
- Bestaan er dingen die iedereen lelijk vindt?
- Kan iets mooi en lelijk tegelijk zijn?
- Kan iets mooi zijn van lelijkheid?
- Zouden dieren dingen mooi vinden?
- Vind je je hele leven dezelfde dingen mooi?
Bron
Dit is een idee uit het boek Kinderen filosoferen van Berrie Heesen.
Tips
- Vond je het leuk om een gesprek met een tekenopdracht te vinden? Dan is het filosofiespel Denktekenen zeker iets voor je.
- Een gesprek over mooi en lelijk kun je ook heel goed starten met het boek ‘Wat ik mooi vind‘
- Lees meer over wat denkprikkels zijn.
