Your Cart

Kringgesprekken waar kinderen wakker van worden

kringgesprekken die energie gevenKringgesprekken kunnen heel slaapverwekkend zijn; als het derde kind over de voetbalwedstrijd van afgelopen zaterdag vertelt of als het vierde kind vertelt wat hij van het schoolreisje vond. Niet alleen saai voor de leerkracht, maar ook voor de kinderen! Dat kinderen er zo over denken blijkt bijvoorbeeld uit hun reacties bij een eerste filosofieles. Ze roepen dan dingen als: ‘Nee, niet in de kring, dat is zo saai’. Aan het eind van de filosofieles denken ze daar dan heel anders over: ‘Dit soort kringgesprekken willen we vaker!’ Zet daarom ook filosofische kringgesprekken op je programma!

Wat een filosofisch kringgesprek anders maakt dan een gewoon kringgesprek is het soort vraag waarmee je het gesprek begint. Door het gesprek met een filosofische vraag te beginnen, krijg je een heel andere energie in de groep. Het is soms zelfs alsof de kinderen ontwaken en ineens vol energie zijn. Ze willen graag weten hoe anderen over het aangereikte onderwerp denken en wat het antwoord op de vraag zou kunnen zijn. Er ontstaat verwarring maar ook ontwarring, verwondering, nieuwsgierigheid, verrassing.

Kringgesprekken  met energie

Praatprikkels: 50 filosofische vragen voor kinderen

Je kringgesprekken krijgen dus een heel andere energie door met een filosofische vraag te starten. Dat is een vraag waarop niet één antwoord te geven is. Er zijn meerdere antwoorden mogelijk en die antwoorden kun je niet opzoeken op bijvoorbeeld Wikipedia. Je moet het antwoord zelf bedenken en het hangt af van hoe jij in het leven staat. Het antwoord is echter niet vrijblijvend. Je mag niet zomaar wat roepen, je moet wel uit kunnen leggen waarom je iets vindt. Filosofische vragen leiden daarom tot het onderzoeken van een bepaald begrip, zoals vrijheid, geluk, natuur, identiteit, rechtvaardigheid, etc.

Dat maakt een filosofisch gesprek ook in onderwijskundig opzicht interessant. Want je bent nu gelijk bezig met bijvoorbeeld burgerschapsvorming, persoonsvorming en de morele en sociaal-emotionele ontwikkeling. Tegelijkertijd geef je een boost aan de mondelinge taalontwikkeling. Uit onderzoek blijkt zelfs dat de taalontwikkeling door dit soort open gesprekken vele malen sneller gaat. Kinderen die regelmatig filosoferen gaan zelfs beter rekenen, doordat ze hun logische denken oefenen.

Interessante startvraag is noodzakelijk

Met een interessante startvraag haal je dus veel meer uit je kringgesprekken. Stel je gaat het in de kring hebben over de dierentuin. Daar kun je allerlei vragen over stellen. Bijvoorbeeld: welk dier vind jij het leukste? Kinderen zullen je dit graag vertellen, maar is het nog interessant als kind nummer vier gaat vertellen over zijn lievelingsdier? Luisteren de andere kinderen dan nog naar zijn verhaal?

Je kan ook een filosofische vraag stellen, bijvoorbeeld: Mag je dieren opsluiten in een dierentuin? Waarschijnlijk voel je bij het lezen van de vraag zelf ook al een andere energie. Je veert een beetje op, omdat je hier een mening over hebt. Kinderen ervaren dit ook zo. Ineens is het wel interessant om te horen wat een ander vindt. Omdat je het wel of juist niet met hem eens bent, omdat je erop kan reageren, er vragen over kan stellen, ertegen in kan gaan. Het gaat ineens over iets wat er toe doet. Dat is waarom filosofische vragen zo goed werken in een kring.

Zorg voor verdieping in je kringgesprekken

Om ervoor te zorgen dat het gesprek zich verdiept, is het belangrijk om ook steeds goed door te vragen. Achter elke uitspraak zit vaak nog een hele redenatie en denkwereld. Stel dus ook vervolgvragen zoals:

  • Wie bepaalt dat?
  • Is dat altijd zo?
  • Kun je een voorbeeld geven?
  • Stel nou dat het anders zit…
  • Bestaat daar een regel voor?
  • Geldt dat in andere landen ook?
  • Zal dat in de toekomst ook nog zo zijn?

Zo krijgt het gesprek meer wendingen en meer aanknopingspunten voor de andere kinderen om op in te haken.

Alle Filosovaardig productenHet leuke is dat je kinderen hierdoor vaak op een heel andere manier leert kennen. Je hoort niet alleen wat ze denken maar ook hoe ze denken. Dat laat weer heel andere kanten van kinderen zien. Het is bij filosofische gesprekken vaak ook zo dat ineens heel andere kinderen aan het woord komen. Kinderen die misschien niet altijd het juiste antwoord op een kennisvraag weten, maar wel heel goed kunnen redeneren naar aanleiding van een filosofische vraag. Ook kunnen de verrassende denkbeelden van kinderen die net even anders zijn juist een enorme impuls zijn voor een interessante wending aan het gesprek. Ineens komen ze met hun originele gedachten tot hun recht en dat is heel goed voor hun zelfvertrouwen. Kortom: filosofische gesprekken leiden vaak tot verrassingen op veel verschillende manieren en niveaus.

Tips & tools

Je moet natuurlijk zelf weten of je wilt gaan filosoferen met kinderen, maar we kunnen sowieso beloven dat je er geen spijt van zult krijgen. Beginnen is bovendien heel makkelijk met de filosofiespellen van Filosovaardig. Het kan bijvoorbeeld snel en simpel met de filosofische vragenkaartjes Praatprikkels maar ook met een creatieve insteek met het spel Denktekenen. Je vindt hier een overzicht van onze zeven verschillende producten.

Wil je graag wat meer lezen over hoe je filosofische gesprekken voert, lees dan onze mini-cursus of bekijk alle blogs van onze e-learning leren filosoferen.

Dan weet je zeker dat jouw kringgesprekken niet saai meer zijn!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

De waardering van www.filosovaardig.nl/webshop-kinderfilosofie/ bij WebwinkelKeur Reviews is 9.5/10 gebaseerd op 523 reviews.