Your Cart

Ideale school? Zo zouden kinderen het onderwijs inrichten

Bouwstenen voor een ideale school
De bouwstenen voor een ideale school (klik voor een vergroting)

Wat willen jullie dan? Wat verwachten jullie van een school? Wat wil je leren? Het waren vragen die ik mij afgelopen periode regelmatig afvroeg toen ik een serie filosofielessen gaf aan een… tja… nogal ongemotiveerde bovenbouwklas. Een kleine geruststelling voor mij was dat andere leerkrachten het gedrag herkende. Het leek er dus op dat deze kinderen een algemeen motivatieprobleem hadden. Daarom besloot ik met ze na te denken over de ideale school. Dat leverde een verrassende lijst met ideeën op waar leerkrachten en schoolleiders zich door kunnen laten inspireren.

Waarom?

Veel motivatieproblemen op school hangen volgens het boek ‘Socrates op de speelplaats’ samen met de ervaring van zinloosheid van de aangeboden stof: waarom moet ik dit leren? De schrijvers Anthone en Mortier denken dat kinderen sneller zullen begrijpen waarom ze iets moeten leren als ze regelmatig filosoferen in de klas. Dat zou meer context geven aan de abstracte vakken. Interessant idee maar wat als je vervolgens bij die filosofielessen een kritische klas treft waarin de kinderen zich afvragen wat eigenlijk het nut van filosoferen is. Waarom moeten we dat doen? Wat leren we daar nou van?

Bouwstenen ideale school

Als ‘waarom moeten we vak x leren?’ een terechte vraag is, dan is ‘wat is het nut van filosoferen?’ natuurlijk ook een terechte vraag. Ik hoop altijd dat kinderen zelf het antwoord vinden. Vaak is dat ook zo. Na een aantal lessen gaan de meeste kinderen de waarde zien van het uitwisselen van ideeën en opvattingen. Maar deze klas bleef ongemotiveerd.

Ik had diverse thema’s en werkvormen geprobeerd maar de vonk sloeg niet over. Wat willen jullie dan, vroeg ik mij wanhopig af en sprak dat vervolgens ook maar uit: wat verwachten jullie dan van een school? Wat wil je leren? Hoe wil je leren?

Ik besloot er een hele les aan te wijden. De kinderen mochten bedenken wat de beste bouwstenen voor een ideale school waren. Elk tweetal kreeg een stapel ‘geprinte stenen’ waarop ze hun ‘bouwstenen’ mochten schrijven. Er werd serieus aan deze opdracht gewerkt en al snel had ik een berg bouwstenen voor een ideale school.

Verschuivingen

Verrassend genoeg leek die ideale school best veel op de scholen zoals ze er al zijn. Maar met wel een paar duidelijke accentverschuivingen naar meer sport en beweging, meer middelen om de concentratie te bevorderen en meer afwisseling door energizers en spelletjes. Toch een interessant signaal waar je als leerkracht over na kunt denken. Ook had een jongen nog een verrassend idee om voor meer variatie in de lessen te zorgen. Dat was wat mij betreft de kers op de taart, waarvan ik vind dat het leuk zou zijn als een school daar eens mee ging experimenteren maar eerst de andere ideeën of beter gezegd behoeftes van de kinderen…

Behoefte aan meer beweging

  • Eén keer in de week voetbaltraining
  • Een sportschool (2x genoemd)
  • Een ingebouwde voetbalstadion in de school want als het sneeuwt dan kun je binnen voetballen
  • Een zwemschool want dat is goed voor je spieren
  • Sportiever
  • Meer sportlessen
  • Een goed onderhouden en groot genoeg schoolplein
  • Een keer per dag of vaker een rondje om de school rennen
  • Langere pauzes want dan kun je even al je energie kwijt (al was niet iedereen het daar mee eens want ‘dan ben je ook later thuis’)

Behoefte aan concentratie

  • Liever alleen werken want dan kun je je beter concentreren
  • Goede groepjes, al waren de meningen verdeeld over wat dan goede groepjes zijn. De een vond dat je in een groepje met kinderen met hetzelfde leerniveau moet zitten, sommige wilden graag bij vrienden in een groepje en sommige juist bij kinderen waar ze niet mee omgaan zodat je die ook eens beter leert kennen
  • Doe een koptelefoon op, want dan is het stil en kun je je beter concentreren
  • Een stressbal
  • Slime want dan ben je door het gefriemel snel je stress kwijt
  • Vaker genoemd werd zitten op een Yoga bal (goed voor je rug en beetje beweging, voor als je kont wiebelig is)

Behoefte aan meer afwisseling

  • Om de twee lessen een energizer
  • Meer spelletjes doen (4x genoemd)
  • Levend stratego want dat is goed voor je strategie
  • Genoeg energizers want dan kun je je energie kwijt
  • Meer leerzame spelletjes
  • Na en voor een toets een paar minuten pauze
  • Kortere uitleg

Digitale behoeftes

  • Meer computers
  • Voor iedereen een laptop zodat je daar werkstukken, bestanden en spreekbeurten op kan maken. Een andere reden die hiervoor genoemd werd, is dat je dan geen juf of meester nodig hebt.
  • Digitale lessen

Behoefte aan rust, reinheid en regelmaat

  • Hygiëne
  • Schone wc’s
  • Gestructureerde lessen
  • School moet goed georganiseerd zijn want anders kun je niks terug vinden
  • Een nette school
  • Iedereen goed leren kennen voordat je ze aanneemt zodat je geen leerkrachten hebt die geen orde kunnen houden
  • Geen gepest

Overige behoeftes

  • Een schooldokter (zodat je niet naar huis hoeft als je hoofdpijn hebt of zo)
  • Cultuur (en dan niet alleen knutselen maar ook over andere landen en zo)
  • Meer crea
  • Een huisdier in de klas / een klassendier
  • Eén keer per maand tostidag
  • Een schoolkantine (voor als je eens je brood bent vergeten en zodat je gezellig bij elkaar kunt zitten)
  • Moestuintjes of plantjes op tafel
  • Leren omgaan met dieren
  • Iedereen moet les op zijn eigen niveau krijgen en uitgedaagd worden om te groeien
  • Extra hulp in de klas als het nodig is
  • Vaker zelf nakijken, dat is ook leerzaam voor jezelf
  • Meer dan één leraar in de klas
  • Meer meesters

En dan het origineelste idee voor een ideale school

Megalessen alleen voor de bovenbouw, soort van colleges. Door dit idee kwamen we ook op het idee van af en toe een les van een middelbare school docent voor groep 8. Dat leek de kinderen ook een goede voorbereiding op de middelbare school en zo’n docent weet dan echt veel van een bepaald vakgebied.

Zou het niet superleuk zijn als scholen dit inderdaad eens gingen doen?

Filosofie wordt kinderspel met deze materialen

2 comments

  1. Ilala anoniem

    Super leuke ideeën
    Maar kan je bij elk idee ook uitleg geven

  2. Het zijn de ideeën van de kinderen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

De waardering van www.filosovaardig.nl/webshop-kinderfilosofie/ bij WebwinkelKeur Reviews is 9.5/10 gebaseerd op 523 reviews.