Your Cart

Fantasie ontwikkelen met deze vijf tips

Het is belangrijk om de fantasie van kinderen te ontwikkelen

Wist je dat veel speelgoed de fantasie van kinderen doodt? Doodzonde want fantasie is een belangrijk onderdeel voor de ontwikkeling van kinderen. Dat blijkt uit diverse onderzoeken. Fantasie draagt natuurlijk sowieso bij aan je spel, maar daarnaast draagt fantasie bij aan ontwikkeling van emotionele beheersing, creativiteit, sociale vaardigheden, empathie en kritisch denken en daarmee ook de filosofische vaardigheden. Maar hoe zorg je als volwassene – ouder, leerkracht of begeleider – dat kinderen hun fantasie ontwikkelen?

1. De juiste materialen

Ten eerste is het heel belangrijk om kinderen het juiste materiaal aan te bieden om mee te spelen. Veel speelgoed doodt dus namelijk juist de creativiteit en fantasie van kinderen. Het eerste waar je dan aan denkt is wellicht games en smartphones. Maar Lego is ook een goed voorbeeld. Bij Lego zitten namelijk vaak duidelijke bouwinstructies. Dit zorgt ervoor dat kinderen niet meer zelf hoeven te bedenken wat ze gaan bouwen en hoe ze dit gaan doen. Bovendien hebben de Legopoppetjes al duidelijke karakters: een brandweerman of een prinses – daar kan je zelf weinig anders van maken.[1]

Lego is niet goed voor de ontwikkeling van de fantasie van kinderenMaterialen die de fantasie van kinderen wél prikkelen, zijn open en hebben geen duidelijke functie of betekenis. Denk hierbij aan een blokkendoos of een verzameling knutselspullen (zonder instructies) waar een kind alles mee kan. Of een spelletje dat op verschillende manieren gespeeld kan worden en waar kinderen een eigen invulling aan kunnen geven. Echter kan Lego ook ‘open speelgoed’ zijn, als kinderen er bijvoorbeeld vrij mee mogen bouwen.

2. Niet te veel

teveel speelgoed is niet goed voor de fantasie van kinderenHoe meer speelgoed, hoe beter, denken veel volwassenen. Niets is echter minder waar. In Duitsland kiezen steeds meer peuterspeelzalen ervoor om de kinderen juist helemaal geen speelgoed meer te geven. Op de speelzalen wordt bewust gekozen voor zo min mogelijk structuur. Hiermee worden de kinderen aangemoedigd om te doen wat ze ook maar willen en zelf te kiezen hoe lang ze er over doen.

Na een tijdje wennen, laten de kinderen hun fantasie zeker zien. Er wordt heel veel gespeeld en bedacht. Bovendien gedroegen de kinderen zich heel sociaal. De leiders van de peuterspeelzalen merken dat de concentratie van de kinderen verbetert in de ‘speelgoedvrije omgeving’. Ook kunnen de kinderen zich makkelijker aansluiten bij groepen en communiceren ze beter.

Een jongetje van de peuterspeelzaal beviel het ook goed: ‘Ik vind het leuk om geen speelgoed te hebben, want in plaats daarvan gebruik ik mijn fantasie!’ [2] Dus less is more als het om speelgoed gaat. Kinderen vermaken zich vaak ook prima met weinig spullen en veel fantasie.

3. Vrije tijd

Geef je kind ook voldoende vrije tijd, zegt creativiteitsexpert Pam Allyn. In deze vrije tijd moeten kinderen helemaal zelf bedenken wat ze gaan doen. Hiervoor moet je je fantasie gebruiken.[3] Te veel vrije tijd bestaat niet voor kinderen, want ook verveling is goed voor de ontwikkeling van fantasie. Als er niks anders is om over na te denken, gaan kinderen namelijk fantaseren en dagdromen. Hierdoor kunnen kinderen ook inspiratie krijgen op een creatieve manier verder te spelen.[4]

4. Voldoende tijd

Geef kinderen de tijdAls kinderen dan eenmaal met een creatief project bezig zijn, is het heel belangrijk om ze hier ruim de tijd voor te geven. Dit principe kan worden geïllustreerd met een experiment onder basisschoolleerlingen. In dit experiment kregen kinderen de opdracht om een klok te tekenen. De ene groep kreeg hier beperkt de tijd voor. Bij deze groep kwamen alle klokken er hetzelfde uit te zien. De andere groep had juist onbeperkt de tijd voor hun tekening. Bij hen waren allerlei variaties te zien, van mooie versieringen tot technische uitwerkingen. Creatief spelen heeft soms gewoon tijd nodig. Laat het spel van je kind dus liggen tijdens het avondeten of tot de volgende ochtend. Zo kan het spel na wat tijd verder verdiept worden.[5]

5. Een duwtje in de rug

Echter komt de fantasie niet zomaar bij ieder kind naar voren, ook niet onder de bovenstaande omstandigheden. Dan moet je als ouder of andere begeleider soms een duwtje in de rug bieden. Dit kan bijvoorbeeld door je kind vragen te stellen, die hem op een creatieve manier aan het denken zetten.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan een filosofische vraag. Dit prikkelt het denkvermogen en vaak ook de fantasie van kinderen. Zorg dat je als volwassenen doorvraagt over de ideeën van een kind. Zo zorg je dat kinderen steeds gestimuleerd worden om verder te denken of het van een andere kant te bekijken.

Wat als de zon een dagje niet opkomt?
Kaartje uit de Praatprikkels: 50 filosofische vragen voor kinderen

Ook creatieve denkscenario’s kunnen kinderen aan het fantaseren zetten. Geef je kind bijvoorbeeld eens de opdracht om een raket te ontwerpen. Of vraag wat het zou doen als het een dag lang met dieren kon praten. Of wat er zou gebeuren als de zon opeens niet meer opkomt. Dit kan tot interessante gesprekken leiden, en misschien geeft het je kind later zelfs nog inspiratie om te spelen of verder te fantaseren.

Genoeg manieren om de fantasie van je kind te prikkelen dus! Zorg voor de juiste omstandigheden – de juiste materialen, maar niet te veel en een hoop (vrije) tijd – en probeer je kind te inspireren als dit hem zelf niet lukt. Heel veel uren fantasie en plezier gewenst!

Tips

  • Met het spel Denkdobbelen geef je de fantasie van kinderen zeker een boost! Meer informatie.
  • Je kunt door te Denkdobbelen meer dan 30 activiteiten spelen die de fantasie van kinderen prikkelen.
  • Meer spellen en boeken die de fantasie van kinderen stimuleren vind je hier.

Lees ook

Filosofie wordt kinderspel met deze materialen

Bronnen

[1] Bron: C. Page Moreau en M. Gundersen Engeset, The downstream consequences of problem-solving mindsets: how playing with LEGO influences creativity, Journal of Marketing Research (1 februari 2016)

[2] Bron: S. Jewell, The nursery that took all the children’s toys away, Independent UK (11 november 1999)

[3] Bron: M. Tartakovsky, 9 ways to support your child’s creativity, Psychcentral (8 juli 2018)

[4] Bron: Waarom vervelen nuttig is voor je kind, Ouders van nu

[5] Bron: Creativiteit stimuleren? Gewoon niét afleren, Kiind (22 juli 2017)

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

[bws_related_posts]
De waardering van www.filosovaardig.nl/webshop-kinderfilosofie/ bij WebwinkelKeur Reviews is 9.5/10 gebaseerd op 523 reviews.